حوزه تجسمی گروه فرهنگی باشگاه خبرنگاران  جوان-‌عاطفه گودرزی؛ همه ما طعم شیرین خرید را چشیده‌ایم. بعضی وقت‌ها به مناسبت‌های مختلف مثل عید نوروز و گاهی هم به بهانه دعوت به یک مهمانی یا جشن عروسی روانه بازار و مراکز خرید می‌شویم. گاهی وقت‌ها هم برای خرید هدیه و یا تهیه اسبابی برای منزل جدیدمان.

خرید خوراک و پوشاک و مایحتاج روزانه زندگی از یک سو و از سوی دیگر علاقمندی برای گشتن در گالری‌ها و مراکز خرید هنری هر کدام مخاطبان خاص خود را دارد.

خوراک و پوشاک را که معمولاً نادیده نمی‌گیریم اما در بحث آثار هنری باید کمی بیشتر تأمل کنیم و ببینیم چقدر به خرید این آثار در زندگی روزمره توجه داریم. قیمت‌ بالای برخی آثار هنری مثل تابلوهای نفیس و خوشنویسی و نقاشی شاید علت مهجور ماندن هنر در عصر حاضر باشد. چه بسا علاقمندانی از قشر متوسط و حتی ضعیف جامعه که تمایل زیادی به خرید این آثار دارند اما به جهت قیمت‌های بالا و توان مالی کم قادر به خرید نیستند.

عده‌ای هم از آن طرف با استطاعت مالی کافی آن قدر درگیر زرق و برق‌های ظاهری می‌شوند که کم‌‌تر توجهی به هنر ندارند و تمام شب و روزشان خلاصه می‌شود در زندگی ماشینی.

حالا در این بین تکلیف هنر، هنرمند و اقتصاد هنری چیست؟ آیا به خوبی فرهنگ‌سازی شده؟ آیا مردم به قدر کافی با هنر آشنایی دارند؟ آیا نباید یک بن مشخص برای خرید آثار هنری تعریف شود؟

این سوال‌ها و بسیاری سوالات دیگر ما را بر آن داشت تا با هنرمندان در این زمینه صحبت کنیم.

*** فرهنگ‌سازی مهم‌تر از یارانه و بن خرید است

احمدرضا آذر، پژوهشگر در حوزه خلاقیت و اندیشه کودکان و هنرمند نقاش در این خصوص گفت: به نظر من فرهنگ‌سازی مهم‌تر از یارانه و بن خرید است.در شرایطی که خانواده‌ها هر سال مبلغ قابل توجهی را برای خریدن و به روز کردن تبلت‌ها و تلفن‌های همراه فرزندشان در نظر می‌گیرند، پس از یک توان نسبی برای خرید آثار هنری برخوردارند. این نشان می‌دهد که فرهنگ‌سازی خیلی مهم‌تر از بعد اقتصادی است.

وی افزود: مثلاً در سریال‌ها و فیلم‌های سینمایی هنر و به ویژه هنر تجسمی نادیده گرفته می‌شود، در حالی که رسانه‌های تصویری باید خیلی بیشتر به این موضوع بپردازند. در دولت‌های قبل مصوبه‌ای تنظیم و اجرا شد که مبنی بر آن ادارات دولتی و وزارتخانه‌ها ملزم به اختصاص نیم تا یک درصد از بودجه‌شان به خرید آثار هنری بودند و این کار خیلی برای آن‌ها سود داشت.

آذر اظهار کرد: وزارتخانه‌هایی که با خرید تابلوهای هنری از هنرمندانی که بیش از ده سال از عمر هنری‌شان می‌گذشت و نصب آن تابلوها بر دیوار وزارتخانه بسیار سود می‌کردند، چرا که تابلوهایی از هنرمندانی که بیش از ده سال از عمر هنری‌شان می‌گذرد اکنون به قیمت‌های چند هزار دلاری در کشورهای مختلف مثل دبی خریداری می‌شوند.

این هنرمند خاطرنشان کرد: دو سال پیش فرانسه آثار نفیس یکی از هنرمندان کشورش را به قیمت 1600 هزار دلار فروخت و با همان پول آثار 16000 جوان نقاش کشورش را خرید و با این کار انگیزه‌ای قوی در جوانان ایجاد کرد و از آنان حمایت نمود.

آذر افزود: در کشور ما نیز اگر همان روند سال‌های پیش ادامه پیدا می‌کرد، می‌توانست در پیشبرد اقتصاد هنر بسیار مؤثر باشد. به اعتقاد من، خود هنرمندان هم باید دست به کار شوند. اگر هنرمندان در نمایشگاه‌های گروهی با هنرجوها شرکت کنند، آثاری با ابعاد کوچک و قیمت مناسب تولید کنند. این نیز می‌تواند بسیار مفید باشد.

*** مسئولین بیش از پیش دست به دست هم دهند

محمدحسن دانشگرنژاد، هنرمند خوش‌نویس گفت: برای کمک به خرید آثار هنری و توجه بیشتر مردم به این وادی باید از همه مهم‌تر مسئولین بیش از پیش دست به دست هم دهند.

وی افزود: چرا نباید در سبد خانواده یک کالای فرهنگی تعریف شود. به اعتقاد من حتماً باید برای فرهنگ و هنر یارانه اختصاص داده شود و یا مثل بن کتاب که هر سال برای دانشجوها در نظر گرفته می‌شود، یک بن فرهنگی تعریف شده و در اختیار علاقمندان قرار گیرد.

دانشگرنژاد خاطرنشان کرد: من در این زمینه چند سال پیش با یکی از مسئولین صحبت کردم اما متأسفانه راه به جایی نبرد. در شرایطی که خیلی از مردم از قشرهای متفاوت به خرید آثار هنری علاقه نشان می‌دهند، اما استطاعت کافی را ندارند، باید در این راستا دقیق‌تر و با برنامه‌ریزی بیشتر حرکت کرد.

*** تنها زینت هنری خانه‌ها تابلو فرش‌های بی‌ارزش است

محراب اسدخانی هنرمند گرافیست گفت: من فکر می‌کنم مردم توان مالی کافی دارند اما متأسفانه آن را تنها خرج تجملات می‌کنند و به خرید آثار هنری توجه ندارند.

وی افزود: این روزها شاید تنها تابلو فرش‌های بی‌ارزش زینت دیوارخانه‌ها باشد. تابلو فرش‌هایی که به لحاظ هنری فاقد اعتبارند و کپی یک نقاشی بی‌ارزش غربی هستند.

اسدخانی اظهار کرد: رشد در هر زمینه و بهبود شرایط در هر حوزه‌ای همت همه را می‌طلبد. هنر نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای کمک به اقتصاد هنر و توجه بیشتر به آثار هنری در زندگی روزمره باید مسئولین و دولت، هنرمندان و مردم، همه و همه دست یاری دهند تا گامی بلند و شایسته در این زمینه برداشته شود، چرا که هنر در همه حوزه‌ها با پیشینه غنی در کشور ما از گنجینه‌های ماندگار است که در عین زیبایی می‌تواند نمایانگر تمدن کهن ما باشد. باید خیلی بیشتر حواس‌مان به دارایی‌های ملی‌مان باشد و از آن غافل نباشیم.