به گزارش خبرنگار حوادث باشگاه خبرنگاران؛ "تعزیه" آیینی قدیمی در جریان سوگواری‌های ماه محرم و نشان دادن داستان‌های واقعه کربلا پیش چشم تماشاچیان است.

این روزها تعزیه به خصوص در شهرهای بزرگ شاید به گستردگی گذشته نباشد؛اما هنوز به قوت خود باقی و پابرجا است.

سال‌هاست که در محوطه امامزاده حسن(ع) واقع در جنوب غرب تهران مراسم تعزیه خوانی برگزار می‌شود و عده زیادی از مشتاقان تعزیه در آن جا گرد هم می‌آیند.

بر طبق این رسم هر ساله در امامزاده حسن(ع)، به آنجا رفتم تا گزارش امشب را در این مراسم تعزیه خوانی تنظیم کنم. اما هنگامی که به امامزاده حسن (ع)رسیدم از تعزیه خوانی خبری نبود. هنگامی که از مسئولین دفتر امامزاده علت را جویا شدم، آن‌ها نیز اطلاعی نداشتند که به چه دلیل گروه مربوطه امسال برای مراسم تعزیه خوانی گرد هم نیامدند.
 
ازامام زاده بیرون آمدم و از مردم محلی در مورد مراسم تعزیه پرس و جو کردم.

بعد از پرس و جوی فراوان سرانجام به یک مراسم تعزیه خوانی واقع در یک فرهنگسرا در نزدیکی همان امامزاده حسن رسیدم.

فرهنگسرایی که نزدیک به 150 نفر جمعیت داشت و تمام صندلی‌‌های آن پر از مردمانی مشتاق بود که برای دیدن تعزیه خوانی خود را به آن‌جا رسانده بودند.


گروهی  آذری زبان متشکل از سنین مختلف در حال اجرای نقش‌های خود بودند و الحق که بسیار تاثیرگذار هم نقش‌های خود را ایفا کردند.

داستان امشب تعزیه مربوط به مرگ مسلم بن عقیل بود اولین شهید کربلا که با سیاست‌های کثیف عبیدالله بن زیاد (لعنت الله) با مظلومی به درجه رفیع شهادت نایل آمد.

در پایان تعزیه سالن غرق در اشک و ماتم برای شهادت حضرت مسلم بود هنگامی که نمایش بسیار تأثیرگذار گروه به پایان رسید، به سمت نقش مخالف (مخالف خوان) تعزیه رفتم.

مردی سالخورده که با تبحر خاصی نقش ابن زیاد امشب خود را به پایان رسانید.

جلو رفتم و سلام کردم. با خوشرویی که با چهره خشنش درنقش مخالف امام حسین(ع). زمین تا آسمان فرق داشت، جواب سلامم را داد.

خود را معرفی کردم واز اوخواستم تا کمی از نقشش بگوید، مرد سالخورده جواب داد: من احمد کلانتری هستم و از 10سالگی کار تعزیه را شروع کردم.

آن زمان نقش طفلان امام حسین(ع) را در واقعه کربلا به  تصویر می‌کشیدم.در شهر سلطانیه زنجان از گذشته تاکنون تعزیه یکی از رسم و رسومات جدانشدنی ماه محرم است که هنوز هم پا بر جاست.

از 10سالگی به تشویق والدینم وارد گروه های مختلف تعزیه شدم و تا 16سالگی نقش کودکان کربلا را ایفا کردم.

وقتی از او پرسیدم چند سال است که در تعزیه  مخالف خوان است، در پاسخ گفت:‌حالا من مردی 71 ساله هستم که از 16سالگی نقش مخالف را بازی می‌کنم. یعنی حدود 55سال است که در تعزیه "مخالف خوان" هستم و نقش‌های"ابن سعد"، "ابن زیاد"، "شمر" و...را به تصویر کشیده ام.

وی با لبخند ادامه داد: گاهی آن قدر حقیقی نقش‌های دشمنان امام حسین(ع) را بازی می‌کنم که عده‌ای گمان می‌کنند من واقعا دشمن امام حسین(ع) هستم و فراموش می‌کنند که تعزیه نمایشی بیش نیست.

برایم جالب بود که بعضی مردم آن قدر در نمایش فرو رفتند که ‌آن را  این گونه جدی گرفتند و به او توهین کردند.

از او پرسیدم تا به حال چه طور به شما اهانت کردند؟

مرد سالخورده تعزیه پاسخ داد: به خاطر دارم روزی در حال بازی کردن داستان غارت خیمه‌های امام حسین (ع) بودیم. یعنی زمانی که امام(ع) به شهادت می‌رسند و دشمنان آن‌ها به خیمه‌های زنان حمله می‌کنند. ناگهان خانمی از نزدیک صحنه بلند شد و شلاق را از دستم گرفت و چند ضربه به من زد و گفت تو خجالت نمی‌کشی که با زنان و کودکان مظلوم این گونه برخورد می‌کنی؟ از این دست اتفاق‌ها زیاد برایم رخ داده است.

بارها شده زمانی که تعزیه به پایان رسیده است مردم فحش‌های زیادی می‌دهند و یا چیزهایی در صورتم پرتاب می‌کنند و من این رفتارهای آن‌ها را فقط به حساب عشق و علاقه‌شان به امام حسین(ع) گذاشتم و از آن رد شدم و چیزی را به دل نگرفتم.

بازی کردن در این نقش برای شما چه حسی را ایجاد می‌کند؟

تعزیه را می‌توان بسیار تاثیرگذار دانست چرا که در گذشته که مردم سوادچندانی نداشتند تعزیه در به تصویر کشیدن وقایع کربلا در ماه محرم بسیار اهمیت داشت. تاثیری که 10دقیقه تعزیه روی مخاطب دارد شاید از عهده چند صد سخنرانی بر نیاید و من در طی این سال‌ها همت و انرژی خود را گذاشتم تا بتوانم این نقش را برای مخاطب ملموس کنم.


آیا در این 55سال کار تعزیه در آمدی هم در این راه کسب کرده‌ای؟

خیر، در این نیم قرن کار تعزیه حتی ذره‌ای پول برای این کار خیر نگرفتم.

من و بقیه گروه نه تنها در طی این سال‌ها پولی از مردم نگرفتیم بلکه حتی برای لباس‌ها و وسایل صحنه و دکور و...هم خودمان پیش قدم شدیم و پول گذاشتیم، نمی‌دانم چه عشقی است اما خدا می‌داند که در این 55 سال حتی یک بار هم از بازی در تعزیه امام حسین (ع) خسته نشدم و تا پایان عمر خود از آن دست نمی‌کشم.
 
از او تشکر کردم برای زمانی که در اختیارم گذاشت و برایش آرزوی سلامتی و عمر پایدار کردم تا بتواند سال‌های بیشتری در کاروان محرمیان قدم بردارد.
 
در حالی که مرد سالخورده تعزیه به سمت رختکن می رفت تا لباس‌ تعزیه را از تن در بیاورد به سمت کارگردان تعزیه رفتم تا گفتگویی کوتاه هم با او داشته باشم.

بعد از معرفی خود از او خواستم تا راجع به گروه تعزیه کمی صحبت کند.

من محمد کلانتری هستم و 30سال است که این گروه را به همین شکل هر سال به روی صحنه می‌برم.30سال زمان کمی نیست شاید بسیاری اگر برای من بودند از ادامه راه خسته می‌شدند و دست می‌کشیدند. حقیقتش را بگویم چندین سال است که 2ماه مانده به محرم با خود می‌گویم امسال دیگر این تعزیه را به روی صحنه نمی‌برم، اما هر بار امام حسین(ع) مرا از رفتار خودم شرمنده می‌کند و اتفاقی می‌افتد که پشیمان می‌شوم از گفته‌هایی که بین خود و امام حسین (ع) داشتم.
 
کارگردان تعزیه ادامه داد: هر سال محرم از شب اول تا 13روز برنامه تعزیه داریم که در مکان‌های مختلفی آن را به روی صحنه بردیم. گاهی در تالار محراب فرهنگسراهای مختلف وگاهی هم در کانون ابوذر واقع در میدان ابوذر اجرای نمایش داشتیم.
 
30سال پیش این گروه را با نام گروه تعزیه خوانی سلطانیه‌های مقیم تهران بنا نهادم. ما تنها گروه تعزیه آذری زبان در تهران هستیم که در جشنواره‌های مختلفی شرکت کرده و شهرت بسیاری کسب کردیم.
 
کلانتری بیان کرد: ما حتی گروه تعزیه خود را نیز در یونسکو به ثبت رساندیم و در مسابقه‌ای که بین گروه‌های تعزیه مختلف برگزار می‌شد توانستیم رتبه نخست را از آن خود کرده و اسم گروه تعزیه خود را در یونسکو حک کنیم.
 
او در پایان صحبت‌هایش اشاره کرد: روز عاشورا برای گروه تعزیه خوانی ما روز بسیار مهمی است. گروه ما میزبان نزدیک 2000تماشاگر است که برای دیدن تعزیه شهادت امام حسین (ع) می آیند، هر سال باید در روز عاشورا به دنبال محوطه‌ای گسترده باشیم تا فضا برای تمام عزاداران سرور و مولای شهیدان باشد.
 
امید است که به لطف یاری پروردگار بتوانیم تا سال‌های بسیار بعد از این در کاروان امام حسین (ع) میزبانی کوچک باشیم و مراسم تعزیه خود را هر سال پرشورتر از سال قبل برگزار کنیم.

انتهای پیام/